TUVALET EĞİTİMİ HAKKINDA DOĞRU VE YANLIŞLAR

Havalar ısınınca, kışın üşütür korkusuyla ertelenen tuvalet eğitiminin zamanı geliyor. International Hospital Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Duygu Gür Ünal, bazı bilimsel çalışmaların sonuçlarına göre, kız çocuklarının erkek çocuklarına göre tuvalet kontrolünü daha rahat sağladığını belirtiyor.

Çocuklar çoğunlukla 18 ay ile üç yaş arası tuvalet eğitimine hazır oluyorlar. Bu yaş aralığındaki çocuklar günde bir kez, genelde yemekten sonraki bir saat içinde büyük tuvaletlerini yapıyorlar.

Kaka için en çok kahvaltı sonrasını tercih ediyorlar. Bol miktarda su ve sıvı gıdalar tükettiklerinden, yarım veya bir saat içinde de çişleri geliyor. Annelerin bu zaman aralıklarını takip etmesi tuvalet eğitimini kolaylaştırır.

İdrar ve büyük tuvalet kontrolü sırasının çocuktan çocuğa değiştiğini belirten Dr. Duygu Gür Ünal, “Bazı çocuklarda mesane önce olgunlaşıyor; bunlar idrarı daha kolay tutabiliyorlar. Bazı çocuklar ise idrar kontrolünden aylar önce büyük tuvaletlerini söyleyebiliyor. Ancak, gündüz gece sıralanışı aynı: Gündüz idrar kontrolü sağlandıktan sonra gece idrar kontrolüne geçiliyor. Gece idrar kontrolü çalışması dört yaşa kadar uzayabiliyor” diyor.

İki şartın sağlanması gerek

İdrar kontrolünün başlıca iki şartı olduğuna değinen Dr. Duygu Gür Ünal, çocuğun fiziksel ve psikolojik olarak tuvalet kontrolüne hazır olması gerektiğini belirterek şu bilgileri veriyor:

“Fiziksel anlamda hazırlık için, çocuğun idrar ya da büyük tuvaletinin geldiğini yüz ifadesiyle, pozisyonu ve davranışlarıyla belli etmesi, söylemesi gerekiyor. Günde iki saat kadar bezini kuru tutabilmesi de önem taşıyor. Psikolojik yönden hazır hale geldiğinin işaretleri ise, çocuğun anne ya da bakıcısı ile uyum içinde olması, basit emirleri yerine getirebilmesi, kirli bezinden rahatsızlık duymasıdır.”

Annelere tüyolar

Aslında çocuğun tuvalet eğitimini gerçekleştirmek anne ve çocuk arasındaki işbirliğiyle mümkün olabiliyor. Bunu başarmak hem annenin hem de çocuğun çabasıyla, ilgisiyle gerçekleşebiliyor.

• Tuvalet eğitimi öncesinde çocuğu gözlemlemek, onunla konuşmak, ona kitap okumak, evdeki büyük çocuğu ya da tuvalet kontrolü sağlamış arkadaşı göstererek özendirmek fayda sağlayabilir.
• Tuvalet üzeri aparatlar yerine daha kolay ve nerede isterse oturabileceği oturak (lazımlık) tercih edilmeli. Büyük tuvalet yapmayı kolaylaştırdığından, ayakların yere değmesi önemlidir.
• Lazımlık seçimi beraber yapılmalı, nerede duracağına birlikte karar verilmeli.
• Çocukların bir kısmı tuvalet üzeri aparatlardan tuvalet içine düşme korkusu yaşar. İlk birkaç gün çocuğu 1-2 dakikalığına tuvalete giyinik oturtmak korkuyu gidermek açısından fayda sağlayabilir.
• Devam eden günlerde, bağırsak hareketlerinin yoğun olduğu dönemlerde (çocuktan çocuğa değişir) süreleri arttırarak oturtmak uygundur. Kesinlikle ısrarlı ve baskıcı olunmamalı. Eğitimin aylar sürebileceği bilinciyle hareket edilmeli, çocuk istemiyorsa eğitime ara verilmeli.
• Bu dönemde kazalar, gecikmeler, ıslatmalar, kirletmeler normal kabul edilmeli; çocuk, cesareti kırılmak yerine teşvik edici sözlerle desteklenmeli ve başarılı olduğu zamanlarda ödüllendirilmeli.
• Tuvalet sonrası lazımlığı beraber boşaltmak, tuvalet üzeri aparat kullanılıyorsa indikten sonra sifonu çekmesine ve atıklara el sallamasına izin vermek hoşuna gidebilir.
• Çocuğa bakan farklı kişilerin bu konuyla ilgili farklı düşünce ve davranışlara sahip olması çocukta kafa karışıklığına neden olabilir.
• Bazı çocuklar ısrarlı anne ya da bakıcıyı sinirlendirmekten hoşlanabilir; inatlaşmayın.
• Araya giren hastalık, tatil gibi durumlar tuvalet eğitiminde gerilemeye veya duraklamaya sebep olabilir.
• Çoğu kez daha rahat olacağı düşünülerek tuvalet kontrolü için yaz ayları tercih edilir. Ama uygun vaktin geldiği düşünülüyorsa, eğitime yaz beklenmeden hemen başlanmalı.
• Kızlarda alt temizliğinin önden arkaya doğru yapılması ve her tuvalet sonrası el yıkamanın alışkanlık haline getirilmesi gerekir. Tuvalet eğitiminde doğru zamanlama ve sabır çok önemli.